De hype van Dark academia
De hype van Dark academia
Hilke Cranenbroek
Dark academia: leren schooltassen, geheime genootschappen, rode wijn, flikkerende kaarsen, stapels boeken, bladmuziek, gotische architectuur en regen tegen de ruiten van de bibliotheek. Als je graag boeken in het genre ‘dark academia’ leest, dan lees je boeken om je zintuigen onder te dompelen in beschrijvingen van objecten, kleuren en stemmingen met een ouderwetse, Europese, universitaire sfeer.
Als je actief bent op platforms als Instagram en TikTok én een boekenliefhebber, ben je misschien wel eens de term ‘dark academia’ tegengekomen. De term vindt zijn oorsprong op sociale media in de jaren 2010, waar het begon als een internet-esthetiek. In 2020 werd de term nieuw leven ingeblazen op TikTok en veranderde de esthetiek in een heuse subcultuur. Ik richt mij hier op dark academia in literatuur, maar het is ook zeker aanwezig in films, series en mode.
Dark academia is een literaire subcultuur die zich bezighoudt met het hoger onderwijs, kunst en literatuur. Vaak in combinatie met een duistere, maar geïdealiseerde versie daarvan. Het romantiseert de levens van studenten in Engeland uit de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw. De roman kan zich bijvoorbeeld afspelen op een privé kostschool of een prestigieuze universiteit. De sfeer is duister en mysterieus, en verwijzingen naar geheime genootschappen komen vaak voor.
Boeken binnen dit subgenre spelen zich af in een academische setting met een donkere ondertoon. Ze volgen vaak een groep hechte studenten terwijl ze duistere thema’s verkennen, zoals obsessie, de zin van het leven, en een verlangen naar verboden kennis. Naast de geromantiseerde ruimte in de roman, wordt ook het idee van studeren geromantiseerd. Met het romantiseren van de academische wereld wordt gesteld dat de literaire wortels van darkacademia liggen in ‘campus novels‘, romans die zich voornamelijk op een universiteitsterrein (campus) afspelen.
Hoewel het exacte startpunt van de darkacademia–trend lastig is om aan te wijzen, wordt de oorsprong vaak teruggeleid naar een roman van Donna Tartt. Haar roman The Secret Historyuit 1992 (in het Nederlands verschenen onder de titel De verborgen geschiedenis) wordt vaak beschouwd als de typische darkacademia–roman. De roman volgt een groep moreel grijze studenten Klassieke Cultuur en Literatuur aan een elite-universiteit in New England, wiens studie van de klassieke talen moorddadige gevolgen heeft. Ook klassiekers als The Picture of Dorian Grey, Dracula en Jane Eyre worden door platforms als Goodreads bestempeld als darkacademia-boeken. Gedeeltelijk als reactie op de groei van dark academia kent de esthetiek van light academia een stijgende populariteit. Deze esthetiek heeft lichtere en zachtere beelden en kleuren en legt meer nadruk op optimisme.
Het subgenre heeft in de laatste jaren een enorme opkomst gemaakt in de Engelstalige literatuur. Vele van deze boeken zijn ook vertaald, onder andere naar het Nederlands. Bij online webgiganten kan je zelfs zoeken op dit subgenre, met resultaat. Toch ontbreekt een typisch darkacademia-boek in de Nederlandstalige literatuur. Een gemiste kans als je het mij vraagt. Het lezen van dark academia kan namelijk erg nuttig zijn.
De aantrekkingskracht van dark academia ligt – gedeeltelijk – in de kwetsbaarheid van de personages. Vaak overwinnen ze deze kwetsbaarheid door hechte vriendschappen met medestudenten te vormen. Het genre kan studenten helpen te beseffen hoe belangrijk relaties zijn. We hebben allemaal wel eens het gevoel gehad dat we er niet bij hoorden. Voor studenten kunnen de negativiteit en het ongemak van het er niet bij horen, die in deze romans worden onderzocht, werken als een geruststelling – dat anderen hetzelfde voelen als zij. De personages gaan van gevoelens van onzekerheid naar de vreugdevolle intensiteit van het vinden van vriendschappen die diep en betekenisvol zijn. Hoewel het hoogst onwaarschijnlijk is dat de meeste studenten ooit voor zulke duistere uitdagingen zullen komen te staan die in deze romans worden beschreven (en die vaak de dood of zelfs moord inhouden), zit de universitaire omgeving vol uitdagingen.
Darkacademia–boekentips:
- The Secret History – Donna Tartt
- Babel: An Arcane History – R.F. Kuang
- Ninth House – Leigh Bardugo
- Bunny – Mona Awad
- If We Were Villains – M.L. Rio
Voor meer boekentips: